Παρασκευή 1 Απριλίου 2011

ΔΡΥΜΟΣ ΜΥΓΔΟΝΙΑΣ

Το όνομα Δρυμός σημαίνει δάσος με βελανιδιές. Βέβαια ο Δρυμός της Μυγδονίας βελανιδιές δεν έχει. Άρα γιατί του έδωσαν αυτό το όνομα? Μάλλον λόγο του ότι η περιοχή είχε πλατάνια και νερό. Ο Δρυμός είναι χτισμένος σε κάμπο όχι σε πλαγιά όπως η Λητή και το Μελισοχώρι, οπότε έχει μεγάλες εκτάσεις καλλιέργειας, άρα ευφορίας.


Ο Δρυμός σήμερα
Απέχοντας μόνο 18 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη, ο Δρυμός αποτελεί προάστιο της μεγάλης πόλης μας. Ο οικισμός του Δρυμού έχει έκταση 42.011 στρέμματα και πληθυσμό 2.439 κατοίκους (απογραφή 2001). Βρίσκεται ανάμεσα στις Εθνικές Οδούς Θεσσαλονίκης-Σερρών και Θεσσαλονίκης-Κιλκίς.
 Ο Δρυμός ανήκει στη Μυγδονία (Μυγδονία θα πει "νερότοπος" και κατ΄επέκταση "εύφορη γη") και  βρίσκεται στο Νομό Θεσσαλονίκης. 
Στο πλαίσιο του Νόμου "Καποδίστριας", ο δήμος περιλάμβανε τις Κοινότητες: Λητής (έδρα του δήμου), Δρυμού και Μελισσοχωρίου. Είχε συνολική έκταση 99.031 στρέμματα και πληθυσμό 7.191 κατοίκους (απογραφή 2001).
 Σήμερα στα πλαίσια του Καλλικράτη ο Δρυμός και κατ΄επέκταση η Μυγδονία όλη περιήλθε στο Δήμο Ωραιοκάστρου.

Ιστορική διαδρομή
Από τα αρχαία ευρήματα της περιοχής, οι αρχαιολόγοι πιστεύουν πως η κατοίκηση στο  χώρο ξεκίνησε από τη Μεσολιθική Εποχή (9.000 π.Χ.-7.000 π.Χ.). 
Πρώτοι κάτοικοι της περιοχής ήταν οι Πελασγοί. Αργότερα, εμφανίστηκαν οι Μύγδονες, από  τη Θράκη. Κατά τη μυθολογία, το όνομά τους το πήραν από τον Μύγδονα, γιο του θεού Άρη και βασιλιά της Φρυγίας. 
Στη θέση του σημερινού χωριού, και σύμφωνα με αρχαίες επιγραφές, υπήρχε η πόλη "Χαράκωμα" (190 π.Χ.-79 π.Χ.), κοντά στον οικισμό της αρχαίας πόλης "Λητή".
Την περίοδο της Τουρκοκρατίας, το χωριό κατοικείται μόνο από χριστιανούς και πληρώνει φόρο στους Οθωμανούς. Την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα, οι κάτοικοι μετέχουν ενεργά, διακινώντας πυρομαχικά και μεταφέροντας πολεμοφόδια με τα κάρα τους. 
Μετά τη λήξη των Βαλκανικών Πολέμων, το χωριό εντάσσεται στο Ελληνικό Κράτος και το 1918 χαρακτηρίζεται ως Κοινότητα. Σε έγγραφο-διαθήκη του 1314 (βρίσκεται στη Μονή Χελανδαρίου-Αγίου Όρους) το χωριό αναφέρεται με το όνομα Δρυμίγκλαβα. Το όνομα "Δρυμός" δόθηκε στον οικισμό το 1918. 
Υπάρχουν αρχαιολογικές Τούμπες μέσα στο χωριό, και φυσικά υπάρχουν και δεσμεύσεις από την Αρχαιολογία. 





Παραδοσιακή αρχιτεκτονική

Κάποτε τα σπίτια του Δρυμού ήταν κτισμένα σύμφωνα με τη Μακεδονίτικη αρχιτεκτονική. 
Δηλαδή, διώροφα, από πέτρα και πλίνθους, με μια πέτρινη ή ξύλινη εξωτερική σκάλα που οδηγούσε στον όροφο. 
Ο όροφος είχε 2 εώς 3 δωμάτια με ξύλινα πατώματα και μεγάλο τζάκι σε ένα εξ αυτών. Η στέγη ήταν φτιαγμένη με ξύλινα δοκάρια (αγκριντιές) και σκεπαζόταν με κεραμίδια βυζαντινού τύπου. 
Το ισόγειο χρησίμευε για τον σταυλισμό των ζώων και την αποθήκευση εργαλείων, καρπών καθώς και του βαρελιού με το κρασί. Το δάπεδο ήταν από πατημένο χώμα. Στον αύλειο χώρο υπήρχε ο φούρνος με το μαγειρείο και άλλοι βοηθητικοί χώροι. Όλα τα σπίτια ήταν σοφά προσανατολισμένα προς το νότο. Έτσι, προστατεύονταν από το πολύ κρύο του χειμώνα και τη ζέστη του καλοκαιριού. Σήμερα στον Δρυμό υπάρχουν μόνο μερικά από αυτά τα παλιά σπίτια. 

Οι γειτονιές ή "μαχαλάδες"

"η Αγγέλ" (η Αγέλη)
Πιθανόν, η παλαιότερη γειτονιά του χωριού. Το όνομά της το πήρε από τις αγέλες των αγελάδων που συγκεντρώνονταν εκεί, για να ξεκινήσουν για τη βοσκή.
"η Πλάτανους" (ο Πλάτανος)
Το όνομά της το πήρε από ένα μεγάλο πλάτανο με μια βρύση, που δεν υπάρχουν σήμερα.
"του Μιτόχ" (το Μετόχι)
Είναι μία από τις παλαιότερες γειτονιές του χωριού. Το όνομά της το πήρε από το Μετόχι της Ιεράς Μονής Βλατάδων που υπήρχε, ενώ σήμερα υπάρχει μόνο το ξωκλήσι, που ανήκε στο Μετόχι.
"οι Μπάρις" (οι Μπάρες)
Το όνομα σημαίνει "λάκκος με νερό" και παλιότερα υπήρχαν εδώ δύο ποτίστρες για τα ζώα, όπου αφθονούσε η λάσπη. Σήμερα είναι το κέντρο του χωριού με την πλατεία. 

Εδώ βρίσκεται και το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής.
"οι Σκίνις" (οι Σκίνες)
Χαρακτηριστικό αυτής της γειτονιάς ήταν κάποτε πέντε βρύσες, από τις οποίες έπιναν νερό τα ζώα. Σε κάποιες από αυτές οι γυναίκες έπλυναν τα ρούχα τους. Από εδώ επίσης, έπαιρναν νερό οι υποψήφιες νύφες, σύμφωνα με το έθιμο.


Αρχαιολογικοί Χώροι  Τούμπα
Είναι ένας λόφος ύψους 150 μ. περίπου και βρίσκεται σε κεντρικό σημείο του χωριού. Στο χώρο του λόφου, το 5200 π.Χ. περίπου, εγκαταστάθηκαν για πρώτη φορά άνθρωποι. Η συνεχής κατοίκηση της περιοχής επί 5000 περίπου χρόνια (μέχρι τον 6ο-4ο αιώνα π.Χ.) συνέβαλε στο σχηματισμό του λόφου (τούμπα). Γύρω από την τούμπα υπάρχουν διάσπαρτα σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα, όπως μαρμάρινες επιγραφές, αγγεία, νομίσματα, πήλινα αντικείμενα, λίθινα εργαλεία, τάφοι κ.ά., όπως επίσης ευρήματα βυζαντινά.  Ο λόφος είναι καταπράσινος, καλυμμένος με κυπαρίσσια και πεύκα. Τόσο η τούμπα όσο και η γύρω περιοχή έχουν χαρακτηρισθεί ως αρχαιολογικός χώρος, όπου απαγορεύεται κάθε οικοδομική δραστηριότητα.

Ο Ιερός Ναός Κοίμησης της Θεοτόκου 3.jpgΚτίσθηκε το 1980, στη θέση παλαιότερης, ετοιμόρροπης και είναι η κεντρική εκκλησία. Κοσμείται με τοιχογραφίες, ξύλινο τέμπλο και σπάνιες εικόνες. Το καμπαναριό είναι κτισμένο το 1800 και φαίνεται από όλα τα σημεία του χωριού. Γιορτάζει στις 15 Αυγούστου και γίνεται μεγάλο πανηγύρι. Σφάζονται αρνιά (το λεγόμενο κουρμπάνι, από την τουρκική λέξη kurban που σημαίνει θύμα), τα οποία μαγειρεύονται σε καζάνια με πολλά μυρωδικά και μοιράζονται σε όλους τους προσκυνητές.

Το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία Στο ψηλότερο σημείο της Τούμπας, τον 19ο αιώνα, βρισκόταν ένας αλευρόμυλος. Μέσα στον αλευρόμυλο υπήρχε η εικόνα του προφήτη Ηλία. Στα τέλη του 19ου αιώνα και πολύ κοντά στον αλευρόμυλο, κτίσθηκε ένα εκκλησάκι, όπου μεταφέρθηκε η εικόνα. Οι σεισμοί του 1978 το γκρέμισαν και στη θέση του κτίσθηκε ένα καινούργιο. Το εκκλησάκι γιορτάζει στις 20 Ιουλίου και γίνεται πανηγύρι. Σφάζονται αρνιά (κουρμπάνι) και μαγειρεύονται σε μεγάλα καζάνια, από όπου τρώνε όλοι οι συμμετέχοντες.
Το παρεκκλήσι της Παναγίας Μερικά μέτρα χαμηλότερα από τον Προφήτη Ηλία, βρίσκεται το παρεκκλήσι της Παναγίας. Κτίσθηκε το 1905, στο σημείο που βρέθηκε η εικόνα της Κοίμησης της Θεοτόκου. Γιορτάζει μαζί με την εκκλησία της Παναγίας.
Το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής Βρίσκεται στο κέντρο του χωριού και στη γειτονιά Μπάρες. Κτίσθηκε στο σημείο όπου βρέθηκε μια πλάκα με το όνομα της Αγίας και σκαλισμένη τη μορφή της. Γιορτάζει στις 26 Ιουλίου και γίνεται μεγάλο πανηγύρι με παραδοσιακή μουσική από ορχήστρα με χάλκινα πνευστά. Όλοι οι συμμετέχοντες γεύονται το "κουρμπάνι".
Το εκκλησάκι του Αγίου Αθανασίου Βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του χωριού και έδωσε το όνομά του στη γύρω γειτονιά. Κτίσθηκε με δωρεές των κατοίκων και είναι τάμα του εργολάβου που το έκτισε. Γιορτάζει στις 18 Ιανουαρίου και στις 2 Μαΐου.

Το ανοιχτό θέατρο του Δρυμού 
Στη δενδρόφυτη τοποθεσία "Τσούκες" και σε υψόμετρο 220 μ. το 2001 κατασκευάσθηκε το ανοιχτό θέατρο του χωριού. Είναι ημικυκλικό, αμφιθεατρικό και με καλή ακουστική. Η δυναμικότητά του είναι 1000 θέσεις και στο χώρο του φιλοξενούνται θεατρικές παραστάσεις, αρχαίου και σημερινού δραματολογίου, καθώς και διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Εθιμικές και Πολιτιστικές εκδηλώσεις
Απόκριες Κάθε Καθαρή Δευτέρα, ο Πολιτιστικός Σύλλογος του Δρυμού, μαζί με τον Δήμο Μυγδονίας, οργανώνει αποκριάτικο ξεφάντωμα με παρελάσεις αποκριάτικων αρμάτων, χιουμοριστικά και χορευτικά δρώμενα, παραδοσιακή μουσική, ενώ όλοι οι μετέχοντες χορταίνουν με φασολάδα, λαγάνες και χαλβά. Το κρασί βεβαίως ρέει άφθονο.
Η "Πιρπιρού"
Όταν έχει καιρό να βρέξει στο χωριό, οι αγρότες μαζί με τον Πολιτιστικό Σύλλογο του Δρυμού, αναβιώνουν το έθιμο της "Πιρπιρούς" για να έλθει η βροχή. Τα κορίτσια του Συλλόγου στολίζουν κάποια κοπελιά με λουλούδια και πράσινα φύλλα (για να πρασινίσουν πάλι τα σπαρτά) και όλες μαζί με τη στολισμένη κοπέλα στη μέση -την "Πιρπιρού"- περιφέρονται στο χωριό τραγουδώντας:
"Πιρπιρού δρουσούλα μου παρακάλσει του Θηό
για να ρίξει μια βρουχή, μια βρουχή βασιλική,
δω στα στάρια, τα κριθάρια, στα λιανά τα παρασπόρια
λιούμπις-λιούμπις του κρασί
μπάρις-μπάρις του νιρό
κάθι στάχυ και κοιλό
κάθι κούρβου κι μιτρό"

Οι κάτοικοι του κάθε σπιτιού, απ' όπου περνάει η ομάδα των κοριτσιών, ραντίζουν την Πιρπιρού με νερό, για να τις δει ο Θεός και να κάνει κι εκείνος το ίδιο. Να ρίξει νερό.

 
Οι "Βαΐτσες" Είναι οι γυναίκες και τα κορίτσια της Κυριακής των Βαΐων. Οι γυναίκες ντυμένες στα κόκκινα και τα κορίτσια με τις παραδοσιακές φορεσιές, κρατούν καλάθια στολισμένα με λουλούδια και γυρίζουν στα σπίτια τραγουδώντας τραγούδια που έχουν σχέση με το κάθε σπιτικό. Αν, για παράδειγμα, στο σπίτι υπάρχει μικρό παιδί, οι "Βαΐτσες" τραγουδούν:
"Ένα μικρό μικρούτσικου, ένα κι χαϊδημένου
να το χαρεί η μάνα του, μπαμπάς να του κορδέψει
στη μέση δένουν του σταυρό, στην άκρη τα Βαγγέλια
και στα λιανά φουντώματα δένουν τουν Αγιου Γιώργη"

Αν στο σπίτι υπάρχει μοναχοκόρη, οι "Βαΐτσες" τραγουδούν:
"Καλότχια την Κυράτσα μας πούχει μια θυγατέρα
κι στου σκουλειό την έστιλνε γράμματα για να μάθει
κι γράμματα δεν έμαθει, μουν' γνώση τσ στα πιχνίδια
κι δάσκαλους την έδιρνει μι τν ασημένια βέργα"

Μετά οι νοικοκυρές βάζουν κόκκινα αβγά στα στολισμένα καλάθια και εύχονται υγεία, ευτυχία και καλή σοδειά.
Υπάρχουν γύρω στα 10 με 12 τραγούδια που αναφέρονται σε ισάριθμες οικογενειακές καταστάσεις.Το έθιμο αναβιώνει από τις γυναίκες και τα κορίτσια του Πολιτιστικού Συλλόγου Δρυμού.

 
Ο "Παρακαμνιός" Στις 23 Ιουνίου είναι η παραμονή της γέννησης του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου. Το βράδυ της ημέρας αυτής αναβιώνει από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Δρυμού το έθιμο του "Παρακαμνιού". Δηλαδή, στο θέατρο του χωριού ανάβουν μια φωτιά, τα κορίτσια και τα αγόρια του Συλλόγου, με στεφάνια από λυγιά (αναρριχώμενο φυτό) στα μαλλιά τους, πηδούν πάνω από τη φωτιά και μετά χορεύουν γύρω από αυτήν. Η συνέχεια είναι ένα τρικούβερτο γλέντι, με παραδοσιακές ορχήστρες χάλκινων οργάνων. Την επομένη, χορευτικά παραδοσιακά συγκροτήματα χορεύουν και το γλέντι συνεχίζεται για δεύτερη ημέρα.
Πολιτιστικός Αύγουστος Στα μέσα Αυγούστου, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Δρυμού οργανώνει μια σειρά πολιτιστικών εκδηλώσεων που περιλαμβάνουν θεατρικές παραστάσεις, εκθέσεις ζωγραφικής και φωτογραφίας, παραδοσιακές βραδιές με λαϊκούς χορούς και τραγούδια κ.ά.
Rock Festival Το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Δρυμού οργανώνει αυτή τη γιορτή της ροκ μουσικής, του χορού και της επικοινωνίας των νέων και όχι μόνο ανθρώπων. Από όλη την Ελλάδα, καταφτάνουν με κάθε μέσον άνθρωποι κάθε ηλικίας που έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: είναι "εραστές" της ροκ μουσικής. Ο χώρος του φεστιβάλ είναι ένα δασύλλιο με υπέροχη θέα στην "εύφορη γη" της Μυγδονίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: